Skip to content

29/01/2021 Artykuły

Płyn wspomagania układu kierowniczego bez tajemnic

Wspomaganie układu kierowniczego to rozwiązanie, dzięki któremu kierowca może zastosować znacznie mniejszą siłę skrętu niż rzeczywiście jest potrzebna do zmiany pozycji kół. Dzieje się tak dzięki dodatkowej sile skręcającej koła pochodzącej z układu hydraulicznego lub, coraz częściej, silnika elektrycznego, co wspomaga ten proces. W przypadku tego pierwszego pompa hydrauliczna wytwarza dodatkowe ciśnienie, którego nośnikiem jest płyn hydrauliczny. Drugi system to po prostu silnik elektryczny napędzający kolumnę kierowniczą. Chociaż płyn w układzie kierowniczym pracuje w znacznie mniej wymagających warunkach niż np. olej silnikowy, również musi odznaczać się określonymi właściwościami i podlega okresowej wymianie.

Standardowa pompa wspomagania napędzana jest paskiem klinowym lub wielorowkowym od silnika, więc w pewnym stopniu powoduje spadek mocy i wzrost zużycia paliwa. Problem ten nie występuje w pompach elektrycznych, gdzie wspomaganie skrętu kierownicy odbywa się poprzez zmianę momentu obrotowego i jest niczym innym, jak jedynie zapisem cyfrowym odczytywanym przez ECU. Co więcej, we wspomaganiu całkowicie sterowanym elektronicznie, komputer jest w stanie dostosować pracę układu kierowniczego do warunków jazdy i np. „usztywnić” go przy wyższych prędkościach. Producenci stosują również systemy łączone, gdzie silnik elektryczny pełni rolę wspomagającą tradycyjny układ. W takim przypadku pod maską również znajdziemy zbiornik wyrównawczy płynu do wspomagania.

We wspomaganiu hydraulicznym, gdy kierowca obróci kierownicę, wałek skrętny skręca się i obraca jednocześnie zaworem sterującym. Zamknięty zawór powoduje, że płyn zaczyna przepływać w kierunku jednej z komór przekładni, a równocześnie z drugiej komory płyn swobodnie powraca do zbiornika wyrównawczego. Ciśnienie z obu stron sprawia, że kierownica obraca się bez użycia większej siły ze strony człowieka. Co ważne, kiedy kierowca przestaje obracać kierownicą, płyn pod ciśnieniem dąży do stanu równowagi. Z tego względu kierownica przy sprawnie działającym wspomaganiu zawsze wraca do pozycji wyjściowej. Uszkodzenie pompy wspomagania lub nieszczelność układu objawia się zazwyczaj poprzez:

  • „wycie” pompy na maksymalnie skręconych kołach (największe obciążenie)
  • hałasy podczas skrętu kierownicą
  • wycieki płynu do wspomagania (widoczne np. pod autem), ubytek płynu w zbiorniku wyrównawczym
  • całkowity lub częściowy brak wspomagania kierownicy (np. brak wspomagania w jedną stronę)

W motoryzacji, rozumianej jako samochody osobowe i użytkowe, stosujemy kilka rodzajów płynów do wspomagania układu kierowniczego. W starszych autach lub pojazdach o specyficznych potrzebach mogą być to płyny mineralne np. zielony płyn Total LHM Plus, który znajduje zastosowanie również w zawieszeniu hydropneumatycznym starszych samochodów Citroena. W wielu układach wspomagania stosuje się syntetyczne płyny hydrauliczne ATF (pracują również w skrzyniach biegów), zazwyczaj koloru czerwonego lub specjalne oleje hydrauliczne. Wyspecjalizowane dodatki uszlachetniające sprawiają, że świetnie sprawdzają się one w każdych warunkach eksploatacji. Na rynku obecne są także bezbarwne płyny uniwersalne do układu wspomagania. Niezależnie od ich rodzaju, powinny być okresowo wymieniane, najlepiej zgodnie z zaleceniami producenta. Co ważne, nie można mieszać ze sobą płynów ATF i LHM, gdyż odznaczają się one zupełnie innymi właściwościami.

„W przypadku wspomagania elektro-hydraulicznego dla pojazdów marki Renault właściwym produktem będzie TOTAL FLUIDE DA, który jest specjalnym płynem hydraulicznym. To nasz flagowy płyn koloru czerwonego (syntetyczny płyn hydrauliczny), przeznaczony do układów wspomagania EHPS. Odznacza się bardzo wysokim wskaźnikiem lepkości, bardzo dobrą stabilnością termiczną, doskonałymi właściwościami smarnymi, przeciwpiennymi oraz przeciwzużyciowymi. Przed uzupełnieniem płynu do wspomagania kierownicy zawsze powinniśmy zapoznać się z instrukcją obsługi pojazdu lub wskazówkami producentów płynów, dostępnymi online np. na https://www.totalenergies.pl, gdzie wypisana jest charakterystyka każdego płynu oraz możliwe zastosowania” – podsumowuje Andrzej Husiatyński z TotalEnergies.