Czujnik spalania detonacyjnego (stukowego)

Adam Klimek

Ekspert Team Total

Czujnik detonacji jest przykręcony do kadłuba silnika, a jego zadaniem jest wykrywanie drgań o określonej częstotliwości, ok. 10–12 kHz (oczywiście zawsze są jakieś odstępstwa od reguły), we wszystkich stanach pracy silnika w celu zabezpieczenia przed jego uszkodzeniem.  

Czujnik ten wychwytuje drgania dźwiękowe korpusu silnika i zamienia je w elektryczne sygnały napięciowe (w dużym uproszczeniu działa podobnie jak mikrofon). Następnie są one filtrowane i obrabiane w module sterującym silnika. Każdy sygnał spalania stukowego jest przyporządkowywany do odpowiedniego cylindra, taką informację sterownik jest w stanie pozyskać na podstawie czasu wystąpienia spalania stukowego – dlatego wystarczy tylko jeden czujnik. W przypadku wystąpienia detonacji sygnał zapłonu dla danego cylindra jest przestawiany w kierunku opóźnienia do momentu, aż zaniknie spalanie stukowe.

Uszkodzenie czujnika może objawiać się rozmaicie, zależnie od rozpoznawania błędów modułu sterującego i wynikającej z tego strategii trybu awaryjnego. Sygnalizowane jest zaświeceniem się lampki kontrolnej silnika, zapisem odpowiedniego kodu błędu w sterowniku, wyraźnym spadkiem mocy silnika oraz zwiększonym zużyciem paliwa.

Przyczynami takich awarii są wszelkiego rodzaju zwarcia (wewnętrzne i przewodów), uszkodzenia mechaniczne czujnika lub jego niepoprawne zamontowanie, a nawet korozja.

Aby wykryć usterki czujnika spalania detonacyjnego, należy:

1.    odczytać pamięć kodów błędów,

2.    sprawdzić poprawność montażu i moment dokręcenia czujnika,

3.    sprawdzić przyłączenia elektryczne czujnika i wtyczki pod kątem właściwego połączenia, przerw i korozji,

4.    sprawdzić ustawienie zapłonu (starsze pojazdy).

Badanie oscyloskopem przy nagrzanym silniku:

1. należy połączyć przewody oscyloskopu z zaciskiem modułu sterującego dla czujnika stukania oraz do masy,

2. następnie otworzyć na krótko przepustnicę. Na oscylogramie pojawi się sygnał ze znacznie zwiększoną amplitudą,

3. w przypadku gdy sygnał nie jest wystarczająco jednoznaczny, należy lekko uderzyć w korpus silnika w pobliżu czujnika,

4. jeśli takie działanie nie jest rozpoznane przez czujniki, oznacza to uszkodzenie czujnika lub obwodu sterującego.

Badanie przy pomocy miernika uniwersalnego:

1. należy sprawdzić okablowanie do modułu sterującego, badając przewodzenie i zwarcie do masy każdego pojedynczego przewodu do wtyczki modułu sterującego,

2. następnie trzeba włączyć omomierz między wtyczkę czujnika stukania a odłączoną wtyczkę modułu sterującego; wartość zadana: < 1 Ω. Wymagany jest schemat przeznaczenia styków,

3. ostatnim krokiem jest sprawdzenie omomierzem każdego styku wtyczki w stosunku do masy przy odłączonej wtyczce modułu sterującego; wartość zadana: > 30 MΩ. Uwaga: styk przyłączeniowy może służyć jako ekranowanie i przez to może wskazywać połączenie z masą. Wskazówka montażowa: należy zwracać uwagę na moment dokręcania przy montażu i nie używać podkładek płaskich ani sprężystych.