Geometria kół – na czym polega i dlaczego jest taka ważna?

Adam Klimek

Ekspert Team Total

Geometria kół jest bardzo istotnym zabiegiem, który gwarantuje nie tylko właściwy komfort jazdy i niskie zużycie ogumienia, lecz przede wszystkim bezpieczeństwo prowadzenia pojazdu. Sprawdź, co musisz wiedzieć o geometrii kół!

Czym jest geometria kół?

Już każde dziecko wie o tym, że aby samochód mógł jeździć, musi mieć koła – i to najlepiej cztery. Co ciekawe, wiedza wielu kierowców dotycząca ustawienia kół kończy się w zasadzie na tym. Z oczywistych względów słusznie uważa się, że symetryczne ustawienie jest jednym z głównych wyznaczników, lecz zaskakiwać może jak mało właścicieli aut rozumie, na czym polega geometria kół.

W pierwszej kolejności należy uświadomić sobie, że wpływ na ustawienie kół ma bardzo wiele parametrów. Chodzi tu przede wszystkim o zbieżność kół, kąt pochylenia kół, kąt wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy oraz kąt pochylenia osi sworznia zwrotnicy. Wszystkie z wymienionych są niezmiernie istotne i każdy element jest dokładnie badany przez specjalistę.

Warto wyjaśnić powyższe pojęcia. Zbieżność kół to nic innego, niż stopień, w jakim położone są względem siebie przednie i tylne koła. Parametr ten przedstawia się w postaci wartości liczbowej. Jeżeli koła skierowane są względem siebie do wewnątrz, określa się to jako zbieżność dodatnią, w przypadku odwrotnym jest to zbieżność ujemna.

Kąt pochylenia (lub nachylenia) kół to po prostu kąt, który zawiera się pomiędzy płaszczyzną koła, a płaszczyzną pionową. Ponownie też, w przypadku pochylenia koła do zewnątrz, parametr określa się jako dodatni, wartość ujemna wskazuje natomiast na pochylenie koła do wewnątrz. Kąt pochylenia o wartości 0 stopni mają najczęściej tylne koła w autach napędzanych osią sztywną, podczas gdy koła prowadzone na wahaczach zwykle wykazują niewielką tendencję ujemną.

Dalszego wyjaśnienia wymaga także kąt wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy. Wystarczy wyobrazić sobie auto z boku. W takim to położeniu należy wyznaczyć kąt pomiędzy osią pionową koła, a osią sworznia zwrotnicy. Następnie konieczne jest znalezienie punktu przecięcia osi sworznia zwrotnicy wraz z podłożem. Jeżeli wyprzedza on miejsce, w którym opona styka się z podłożem, kąt ten określa się jako dodatni, wtedy też zachodzi zjawisko wyprzedzania. W odwrotnej sytuacji kąt jest oczywiście ujemny i zachodzi tak zwane opóźnienie osi sworznia zwrotnicy.

Ostatnim ważnym elementem geometrii kół jest kąt pochylenia sworznia zwrotnicy. Oceny można dokonać patrząc na auto z przodu lub z tyłu. Sam kąt wykreśla się między sworzniem zwrotnicy a osią pionową koła. Często w przypadku nowoczesnych samochodów występują sworznie kuliste, wtedy też trzeba nieco zmodyfikować technikę pomiarową. W takiej sytuacji wykreśla się linię, która przebiega na wskroś osi obrotu sworzni kulistych w momencie skrętu.

Warto tu wspomnieć także o promieniu zataczania. Jest to odległość między punktami utworzonymi przez oś pochylenia koła oraz oś sworznia zwrotnicy. W przypadku, gdy punkt ich przecięcia mieści się poniżej płaszczyzny jezdni, promień przyjmuje wartość dodatnią, w sytuacji odwrotnej natomiast ujemną.

Geometria kół – na czym to polega?

Przed rozpoczęciem właściwej pracy, każdy specjalista powinien najpierw skontrolować trzy istotne elementy. I tak, w pierwszej kolejności należy sprawdzić silentbloki wahacza, które łączą wahacze z nadwoziem. Niestety stosunkowo szybko się zużywają, a wyeksploatowane silentbloki nie pozwolą na prawidłowe wykonanie geometrii. Przeciętny koszt wymiany elementów wynosi około 200 zł.

Następne powinno się przejść do sworzni wahaczy. Łatwo zauważyć ich zużycie podczas codziennego użytkowania pojazdu, gdyż na nierównej drodze słyszalne są wyraźne stuknięcia. Koszt jednego nowego sworznia to z reguły wydatek w okolicy 70 zł.

Nie można także zapomnieć o drążku kierowniczym, a szczególnie jego końcówce. W skutek eksploatacji często powstają luzy, które koniecznie trzeba wyeliminować. Niestety, ceny są bardzo różne i mogą dochodzić nawet do kilkuset złotych.

Sama metodyka ustawiania geometrii kół jest stosunkowo skomplikowana, nigdy zresztą nie wykonuje się tego samodzielnie. Każdy kierowca musi udać się do specjalistycznego serwisu, który zajmuje się takimi usługami. W skrócie można powiedzieć, że przy geometrii korzysta się z możliwości zmiany długości drążków kierowniczych i drążków zbieżności oraz dokręcania i odkręcania śrub mocujących wahacze.

Koszt ustawienia geometrii może być bardzo różny i zależy m.in. od modelu i klasy auta, zwykle zawiera się jednak w przedziale od kilkudziesięciu do kilkuset złotych. Warto wspomnieć, że znane są przypadki aut o bardzo skomplikowanej budowie napędu i zawieszenia, wtedy też końcowa cena za geometrię kół znacząco rośnie.